Di chúc là gì? Công chứng, chứng thực di chúc là gì?

• • Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Về hình thức, di chúc phải được lập thanh văn bản, nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.
  • Công chứng di chúc có thể hiểu là thủ tục được tiến hành bởi công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện việc chứng nhận tính hợp pháp, tính xác thực nội dung và hình thức của bản di chúc.
  • Thủ tục chứng thực di chúc là thủ tục được thực hiện bởi người có thẩm quyền chứng thực theo quy định pháp luật chứng thực về hình thức được lập của bản di chúc.

Di chúc hợp pháp

• • Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
    (1) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
    (2) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
  • Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
  • Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
  • Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện nêu trên.
  • Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Có được nhờ người khác công chứng di chúc không?

• • Người lập di chúc phải tự mình yêu cầu công chứng di chúc, không ủy quyền cho người khác yêu cầu công chứng di chúc.
  • Trường hợp công chứng viên nghi ngờ người lập di chúc bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình hoặc có căn cứ cho rằng việc lập di chúc có dấu hiệu bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép thì công chứng viên đề nghị người lập di chúc làm rõ, trường hợp không làm rõ được thì có quyền từ chối công chứng di chúc đó.
  • Trường hợp tính mạng người lập di chúc bị đe dọa thì người yêu cầu công chứng không phải xuất trình đầy đủ giấy và phải ghi rõ trong văn bản công chứng.

Di chúc đã được công chứng có được sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ không?

Di chúc đã được công chứng nhưng sau đó người lập di chúc muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ di chúc thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ đó. Trường hợp di chúc trước đó đang được lưu giữ tại một tổ chức hành nghề công chứng thì người lập di chúc phải thông báo cho tổ chức hành nghề công chứng đang lưu giữ di chúc biết việc sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đó.

Công chứng di chúc cần giấy tờ gì?

Trường hợp người lập di chúc là hai vợ chồng, cần có các giấy tờ sau:

• • Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của vợ và chồng
  • Sổ hộ khẩu của vợ và chồng.
  • Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn hoặc giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
  • Giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản ( nhà, đất, ôtô, …).
  • Bản di chúc (Do người yêu cầu công chứng lập hoặc Văn phòng Công Chứng soạn thảo theo yêu cầu).

Trường hợp người lập di chúc là một người, cần có các giấy tờ sau:

• • Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu.
  • Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản ( nhà, đất, ôtô …)
  • Bản di chúc (Do người yêu cầu công chứng lập hoặc Văn phòng Công chứng soạn thảo)

Trình tự, thủ tục công chứng

• • Bước 1: Người yêu cầu công chứng tập hợp đủ các giấy tờ theo hướng dẫn rồi nộp cho Công chứng viên tiếp nhận hồ sơ, hồ sơ photo có thể nộp trực tiếp, hoặc có thể yêu cầu nhận hồ sơ, tư vấn tại nhà.
  • Bước 2: Công chứng viên tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra hồ sơ đã nhận và các điều kiện công chứng, nếu thấy đủ điều kiện thì sẽ nhận hồ sơ, nếu thiếu sẽ yêu cầu bổ sung hoặc từ chối tiếp nhận nếu không đủ điều kiện công chứng theo Luật định.
  • Bước 3: Ngay sau khi đã nhận đủ hồ sơ, bộ phận nghiệp vụ sẽ tiến hành soạn thảo di chúc theo yêu cầu (nếu có). Bản di chúc sau khi soạn thảo sẽ được chuyển sang Công chứng viên thẩm định nội dung, thẩm định kỹ thuật để rà soát lại, và chuyển cho người lập di chúc đọc lại hoặc nghe đọc lại.
  • Bước 4: Người lập di chúc sau khi đã đọc/nghe đọc lại, nếu không có yêu cầu chỉnh sửa gì sẽ ký/điểm chỉ vào bản di chúc. Công chứng viên sẽ ký sau đó để chuyển sang bộ phận đóng dấu, lưu hồ sơ và trả hồ sơ.
  • Bước 5: Người yêu cầu công chứng hoặc một trong các bên nộp lệ phí, thù lao công chứng, nhận các bản di chúc đã được công chứng tại quầy thu ngân, trả hồ sơ.